Filla do Conde de Barcelona Berenguer III, contraeu matrimonio concertado con quen habería de converterse no Emperador Afonso VII. Foi unha raíña moi popular e respectada, con moita influencia na corte, pero tamén astuta xa que logrou que as tropas inimigas se retirasen nun ataque a Toledo.
Aínda que Afonso VII, que se educou en Galicia baixo a protección de Xelmírez, manifestara en varias ocasións o seu desexo de enterrarse na catedral compostelá, ao final foi a súa esposa a que, por indicación súa e seguindo as súas disposicións, foi enterrada aquí.
A súa actual estatua xacente datouse entre os anos 1211 e 1230, coincidindo coa configuración institucional da Capela dos Reis tras a consagración da catedral.

Modelo 3D
Vídeo